Groot deel bevolking bezorgd over beschikbaarheid en betaalbaarheid vlees

De Tweede Kamer wil de ‘bio-industrie’ op zo kort mogelijke termijn uitfaseren. Een motie van D66-Kamerlid Tjeerd de Groot die de regering daartoe oproept, is inmiddels aangenomen. ‘De ‘bio-industrie’ is erop gericht maximaal te produceren en heeft daarbij amper oog voor dierenwelzijn’, vindt de Tjeerd de Groot van D66. Hoe denkt de Nederlandse bevolking echter over de vleessector van boer tot bord? Die vraag stond centraal in het derde Nationaal Vleesonderzoek.

Het onderzoek is sinds 2021 inmiddels drie keer uitgevoerd. Dit jaar zijn enkele substantiële verschuivingen te zien in de uitkomsten. Een groot deel van de bevolking maakt zich in toenemende mate zorgen over de beschikbaarheid en betaalbaarheid van vlees en de voedselzekerheid. Waar Den Haag onder aanvoering van met name Partij voor de Dieren en D66 fors inzet op het aan banden leggen van de veehouderij en het matigen van de vleesconsumptie, blijkt een groeiende groep Nederlanders daar volledig anders over te denken.

Nederlanders: vlees hoort op menu

In het onderzoek van 2024 geeft 95 procent van de Nederlanders aan vlees te eten. Een stijging van 1 procentpunt ten opzichte van het onderzoek uit 2021. Dit percentage is al jaren redelijk stabiel. Het percentage Nederlanders dat zich uitspreekt vóór vlees is in de afgelopen paar jaar fors toegenomen. Een grote meerderheid vindt dat de politiek het eten van vlees niet aan banden mag leggen. Zij vindt dit geen taak van de overheid. De onderzoeksuitkomsten onderbouwen dit.

Een van de vragen: Hoort vlees ook in de toekomst bij Nederland en ons voedselmenu? 74 procent antwoordt ja en 5 procent nee (2024). In 2021 was dit nog: 60 procent en 10 procent. Op de vraag: Mag de politiek het eten van vlees in Nederland aan banden leggen, onderschrijft 11 procent dit en 67 procent was hierop tegen (2024). In 2021 was dit: 12 procent en 62 procent. Daarnaast vindt 13 procent dat het de taak van de overheid is om mensen te overtuigen om een bepaald voedingspatroon te volgen vanuit politieke of persoonlijke overtuiging, zonder algemeen aanvaarde wetenschappelijke onderbouwing. 57 procent is het hier niet mee eens.

Betaalbaarheid van vlees

De groep mensen die zich zorgen maakt over de beschikbaarheid en betaalbaarheid van vlees voor lagere inkomensklassen is volgens het onderzoeksbureau groot. Nederlanders zien hier wel een taak voor de politiek. Is vlees financieel nog wel bereikbaar voor iedereen? Op deze vraag antwoordt 23 procent met ja en 45 procent met nee. Vindt u dat de politiek ervoor moet zorgen dat vlees ook betaalbaar moet blijven voor de lagere inkomensklassen? 70 procent vindt van wel en 8 procent is die mening niet toe gedaan. Uit het onderzoek blijken grote verschillen tussen de achterbannen van politieke partijen. Slechts de helft van de D66- en Volt-achterban vindt het belangrijk dat vlees ook voor de lagere inkomensklassen betaalbaar is. De achterbannen van SP en PVV daarentegen vinden het in hoge mate belangrijk dat vlees betaalbaar blijft voor lagere inkomensklassen.

Nederlanders hebben ook aangegeven waarom zij vinden dat vlees betaalbaar moet blijven voor iedereen. De gezondheidsaspecten wegen zwaar. Slechts 14 procent van de Nederlanders denkt dat het weglaten van vlees, geen gevolgen heeft voor de gezondheid.

Wereldwijde voedselzekerheid

57 procent van de Nederlanders onderschrijft de urgentie van drie grote mondiale voedselvraagstukken: een einde maken aan honger, zorgen voor voedselzekerheid en duurzame landbouw. Daarbij is de grote vraag hoe wij mensen over enige tijd voorzien van gezond en betaalbaar voedsel. 57 procent van de respondenten onderschrijft deze urgentie. Slechts 4 procent van de Nederlanders deelt deze urgentie niet.

Sterke veehouderijsector met level playing field

Veel Nederlanders vinden dat de vleessector sterk moet blijven en de Europese markt moet voorzien van vlees. Zij vinden het ook belangrijk dat er vergelijkbare standaarden gelden voor Nederlands en buitenlands vlees. Op de vraag, moet Nederland haar vleessector ook voor de toekomst sterk houden, zegt 69 procent ja en 8 procent nee (2024). In 2021 was dit 67 procent en 6 procent.

51 procent vindt dat de Nederlandse vleessector moet kunnen produceren voor de vraag op de interne EU-markt naar vlees en 9 procent antwoordt nee. Veel Nederlandse boeren produceren voor de EU-markt in West-Europa (afzetmarkt binnen een straal van 800 km). 54 procent vindt dat deze boeren bestaansrecht moeten houden, 10 procent deelt die mening niet. Waar de respondenten wel van zijn overtuigd, is dat het vlees uit het buitenland aan dezelfde standaarden moet voldoen zoals die gelden voor Nederlandse veehouders? 79 procent zegt ja en slechts 3 procent zegt nee. Daarmee geven ze indirect aan dat de Nederlandse en EU-markt beschermt dient te worden.

Krachtige impuls

Voorzitter Linda Verriet van de Producenten Organisatie Varkenshouderij (POV) vindt dat de Nederlandse Vleessector met deze onderzoeksresultaten lof verdiend. „Zij verdienen actieve herkenning, erkenning en steun van onze overheid. Het is tijd voor een krachtige impuls van innovatie en ondernemerschap in onze dierlijke productieketens. Stop met het ontmoedigen van de veehouderij en de vleesproductie in Nederland, want ons succes draagt bij aan betaalbaar, bereikbaar, gezond, veilig, duurzaam voedsel in Nederland en daarbuiten. Onze verantwoordelijkheid voor de voedselzekerheid houdt niet op bij onze landgrenzen. We leveren ook een grote bijdrage aan de economie, het innovatievermogen van Nederland en onze kennispositie die overal in de wereld wordt geprezen. Uit het onderzoek blijkt dat we grote steun hiervoor hebben bij de Nederlanders, nu nog in Den Haag.”