Stelling: Provincies moeten geen voorkeursrecht op landbouwgrond toepassen

Gedeputeerde Staten in Fryslân moeten op voorhand afzien van het gebruik van voorkeursrecht op landbouwgrond in de provincie. Ook moet het college bij het Rijk erop aandringen om het eerste recht op koop niet in te voeren als maatregel. Een meerderheid van de Staten steunde een motie daarover van Maarten Goudzwaard, de VVD en de PVV.

In de motie verwijzen de indieners naar een artikel in het Financieele Dagblad waarin juristen zich verbazen over het feit dat het Rijk een (wettelijk) voorkeursrecht op boerengrond onderzoekt. Volgens de indieners kan dit instrument gebruikt worden als 'voorportaal' voor onteigening van boeren. Daarnaast vinden Goudzwaard, de VVD en de PVV dat het voorkeursrecht een mogelijke (negatieve) materiële invloed heeft op de waarde en bancaire financiering van de grond.

Hoewel sommigen partijen de motie wat vroeg vinden, vindt Goudzwaard dat juist niet het geval. „De motie is proactief. Hoe meer tijd de ambtenaren in Den haag aan de uitwerking kunnen besteden, hoe realistischer het is dat het plan wordt uitgevoerd. Het initiatief om een voorkeursrecht op te leggen, dreigt het wantrouwen van boeren in Den haag te verprutsen, niet in de laatste plaats omdat het instrument opduikt in het maatregelenpakket om de stikstofcrisis aan te pakken."

Drenthe

Een meerderheid in de Staten van Friesland nam vorige week een motie aan die Gedeputeerde Staten oproept om er bij het Rijk op aan te dringen om af te zien van het invoeren van een voorkeursrecht op landbouwgrond. Ook het provinciebestuur in Friesland zou dan niet van die mogelijkheid gebruik moeten kunnen maken.

In Drenthe werd woensdagmiddag dezelfde motie ingediend door de fracties van JA21, VVD, PVV en Forum Democratie. Frank Duut (JA21) vindt dat het voornemen van een voorkeursrecht indruist tegen de 'Drentse koers' om in te zetten op vrijwilligheid. „ Als het Rijk een voorkeursrecht zou krijgen, dan is de boer aangewezen op het Rijk als koper. Wij vinden dat de boer daardoor een ongelijkwaardige positie krijgt. Elke vorm van dwang zouden we vanaf het rapport van Remkes niet meer doen."

Verschillende fracties vinden dat de motie juist averechts effect heeft. Harm Henk Veldsema (ChristenUnie): „De fracties van de indieners zijn het eens dat het onrecht voor de PAS-melders moet stoppen. En wat doet u nu? Mogelijke richtingen voor stoppers en PAS-melders blokkeren en de cowboys faciliteren. Daar gaat de ChristenUnie niet in mee."