Al 35.000 euro schade proefboerderij door vraatzucht damherten

De schade die proefboerderij SPNA Kollumerwaard ondervindt van de damherten bestaat uit weggevreten loof van de penen. Ook de wortels vinden gretig aftrek. Zo is verder bij RTV Noord te lezen. Beheerder Philip Kramer probeert de damherten op afstand te houden door schrikdraad. Ook probeert hij de dieren 's avonds met een alarmpistool te verdrijven. „Maar dat is dweilen met de kraan open." Kramer schat dat er rond het Lauwersmeer 200 tot 300 damherten rondlopen en dat dat er meer worden. Volgens Kramer moet de populatie damherten minstens de helft kleiner worden om de zaak beheersbaar te houden. Afschieten is - nog lang - niet aan de orde.

Strenge regels

Damherten worden namelijk beschouwd als een inheemse soort en mogen niet zomaar afgeschoten worden. Dat kan alleen als een faunabeheerplan is opgesteld. In zo’n plan moet aannemelijk worden gemaakt dat afschieten de enige mogelijkheid is en dat alternatieven, zoals verjagen of het steriliseren van damherten, niet realistisch zijn. Op basis van een beheerplan kan een ontheffing op de Wet natuurbescherming worden gevraagd aan de provincie. De provincie Friesland is, samen met de provincie Groningen en Staatsbosbeheer, aan het onderzoeken hoe de populatie damherten beheerd moet worden. Het zou gaan om een kleiner aantal dan door de proefboerderij wordt genoemd: volgens Friesland blijkt uit tellingen dat het om ongeveer honderd dieren gaat. Gekeken wordt naar eventuele nadelige gevolgen voor het Natura 2000-gebied Lauwersmeer, de verkeersveiligheid en de landbouw.

Duizend rond 2035

Staatsbosbeheer heeft berekend dat er, zonder ingrijpen, in 2035 ongeveer duizend damherten zullen leven rond het Lauwersmeer. Volgens Friesland blijkt uit prognoses dat er vóór 2035 geen grote nadelige gevolgen zijn te verwachten voor de natuur. Of er veel extra risico op aanrijdingen is, is niet bekend want er zijn geen nauwkeurige cijfers beschikbaar. De provincie erkent wel dat de proefboerderij schade ondervindt door de damherten.

Het ziet ernaar uit dat het eventuele afschieten van damherten rond het Lauwersmeer nog lang op zich laat wachten. „Daarvoor hebben we een goede onderbouwing nodig", schrijft de provincie in een reactie. „Dat moet uiterst zorgvuldig worden voorbereid, omdat het anders sneuvelt in bezwaar en beroep.”

Onderzoek in gevaar

Maar die tijd heeft de proefboerderij eigenlijk niet meer, zegt uitvoerend bestuurder Henk Westerhof. „Het gaat niet alleen om de penen, maar ook om het onderzoek dat wij hier uitvoeren. We onderzoeken bijvoorbeeld hoe de bodem duurzaam beheerd kan worden, onder meer door het gebruik van groenbemesters. Maar in het perceel hiernaast is daarvan ook al veel weggevreten. Resultaten worden daardoor onbetrouwbaar.”