Gaswinbedrijf wijt bodemdalingen Fries veenweidegebieden vooral aan inklinking

„Bij de inklinking van het veen gaat het om tientallen centimeters, terwijl het bij de gaswinning slecht om enkele centimeters gaat”, zei de raadsvrouw van Vermilion maandag tijdens een rechtszaak bij de Raad van State over een gaswinplan in een veenweidegebied nabij Drachten. Met dit nieuwe gaswinplan mag Vermilion tot en met 2036 nog 0,4 miljard kuub aardgas extra oppompen uit de velden ten noorden en westen van Drachten. Verder zal de bodem nog zo’n drie centimeter dalen. Sinds het begin van de gaswinning in 1979 is de bodem al negen cm gedaald. Veel burgers, boeren en buitenlui uit de omgeving stapten naar de Raad van State in de hoop dat die het gaswinplan alsnog buiten werking stelt.

Grondwal

Het steekt de tegenstanders, onder meer verenigd in Stichting Tsjingas, vooral dat het ministerie van Economische Zaken en Klimaat (EZK) en gaswinbedrijf Vermilion niet, of nauwelijks onderzoek hebben gedaan naar de risico’s van de bodemdalingen en aardbevingen voor de 800 meter lange grondwal langs de Drachtstervaart, waarin na de sanering van de oude vuilstort veel chemisch afval zit ingekapseld. Zij vrezen dat de chemische rommel na en aardbeving in de waterwegen en grondwater belandt en het water voor mens en dier vergiftigt. EZK-woordvoerster Justine Oomes erkende tijdens de rechtszaak dat er geen uitgebreid onderzoek is gedaan, omdat er voor gaswinplannen nooit risico-onderzoek naar grondwallen wordt gedaan. Wel wordt er dergelijk seismisch onderzoek gedaan naar gevoelige objecten, zoals scholen, ziekenhuizen, woningen en dijken. Volgens Oomes zou het risico dat er na een aardbeving grote scheuren in de wal ontstaan verwaarloosbaar klein. „En als er toch scheuren ontstaan dan is er nog tijd genoeg om dat te repareren.”

Trekker tegen schuur

Verder bleek de schaderegeling voor aardbevingschade een flink pijnpunt. In Groningen geldt de zogenoemde omgekeerde bewijslast. Als iemand flinke schade aan woning, boerderij, stallen en schuren meldt moeten de NAM en EZK bewijzen dat het niet door de gas-aardbevingen komt. In alle andere provincies, ook voor gebieden die tegen Groningen aanliggen, geldt dat ze dat zelf moeten bewijzen. De tegenstanders vinden dat ongehoorde ongelijke behandeling. Drachtenaar Oebele Veenstra vindt dat EZK alle provincies in Nederland hetzelfde moet behandelen. „In Groningen hoeft een boer niet te bewijzen dat een scheur in de muur van zijn schuur niet komt, omdat hij er met zijn trekker tegenaan zou zijn gereden. Wij moeten wel bewijzen dat die scheuren door de gaswinning zijn ontstaan. Maar als er geen nulmetingen worden gedaan is dat onmogelijk. Er zijn nu al voorbeelden van scheuren in boerderijen die alleen door aardbevingen en bodemdalingen kunnen zijn ontstaan.”

EZK-woordvoerster Oomes zag het niet zo somber in. „Er is een goede schaderegeling. En als er aanwijsbare schade is, zal die worden vergoed. Maar scheuren in muren hebben vele vaders: Droge zomers en zwaar vrachtverkeer op de dijk. Schade door gaswinning maakt daar vaak maar een heel klein deeltje van uit.”Dat schoot Veenstra en de anderen flink in het verkeerde keelgat. „Dit is typisch voor EZK en Vermilion, alles bagatelliseren en straks niet thuis geven als wij met de gebakken peren zitten.”

Uitspraak binnen enkele weken.