Europarlement stemt in met nieuw GLB

De uitslag was geen verrassing; nadat het Europees Parlement een akkoord had bereikt met de Commissie en met de lidstaten hadden de landbouw- en milieucommissies in het parlement al ingestemd met de verordeningen, en niemand verwachtte dat het voltallige parlement dan tegen zou stemmen. De Commissie en de lidstaten zijn al volop bezig met de voorbereidingen voor het nieuwe GLB.

Landbouwcommissievoorzitter Norbert Lins noemde het bereikte akkoord waarin lidstaten meer vrijheid krijgen om doelen te behalen 'de grootste verandering sinds MacSharry in 1992'. Het nieuwe GLB ondersteunt volgens hem de kleine familiebedrijven in de EU, het wordt socialer en het spoort boeren aan om meer bij te dragen aan milieu en biodiversiteit. Commissielid Peter Jahr zegt dat nu de lidstaten aan zet zijn; die moeten voor het eind van het jaar hun NSP's (Nationaal Strategische Plannen) bij de Commissie inleveren. Die zal toetsen of die plannen de vastgelegde doelstellingen halen. Zo niet, dan moet het betreffende land zijn plan aanpassingen, wil het aanspraak kunnen maken op zijn deel van het GLB-budget.

De Commissieplannen voor de Green Deal en het Fit for '55-pakket zijn nog niet in het GLB verwerkt. Omdat die plannen nog onvoldoende zijn uitgewerkt, en nog geen wettelijke status hebben, zijn ze niet meegenomen. „Maar de voorbereidingen daarvoor zijn wel in het GLB te vinden", stelt Jahr. „En omdat de NSP's elk jaar aangepast kunnen worden, is daarmee de flexibiliteit geleverd om die plannen in te passen zodra ze wet zijn geworden."

Gezinsbedrijven

Annie Schreijer-Pierik stemde in met het bereikte akkoord, maar ziet dat de uitvoering van de duurzaamheidseisen een hele uitdaging zal worden voor Nederlandse boeren en tuinders. „Het is wel van belang dat Rijksoverheid en provincies binnen het Nederlandse strategische plan nu niet zomaar morrelen aan de inkomenssteun voor boerenfamilie- en gezinsbedrijven", zegt ze. „Bijna de helft van de Nederlandse melkveehouders en een groot deel van de akkerbouwers zouden zonder GLB-subsidies een negatief inkomen hebben." De CDA-Europarlementariër zegt het essentieel te vinden dat het GLB na 2023 het behoud van agrarische familie- en gezinsbedrijven, jonge boeren en regionale voedselzekerheid blijft garanderen.

Vergroeningseffect

Jan Huitema is blij dat de vergroening niet meer geheel gestuurd wordt door generieke maatregelen uit Brussel. „Dat is voor het eerst in de geschiedenis", constateert hij. „Het doel is meer leidend geworden. Een deel van het budget wordt nu direct gelinkt aan daadwerkelijk behaalde vergroenings-resultaten, en dat is de beste garantie voor een succesvolle vergroening." Maar het is maar een eerste stap, stelt hij. „Nog steeds worden generieke vergroeningsmaatregelen geëist, die zijn bedacht vanachter een bureau in Brussel. Die zullen veel vragen van de boer, terwijl het de vraag is of ze in de praktijk het gewenste vergroeningseffect hebben."

Greep uit het budget

Bert-Jan Ruissen noemt het vergroende landbouwbeleid 'ambitieus, maar werkbaar voor de boer als er een pragmatisch NSP komt'. Voedselzekerheid en vitaliteit van familiebedrijven moet daarbij voorop komen te staan. De SGP-Europarlementariër heeft daarbij wel zorgen over hoe de Nederlanse regering 'het nationale deel wil uitkleden'. „De Tweede Kamer besloot vorige week tot een greep uit het GLB-budget, waardoor Nederlandse boeren minder geld per hectare krijgen dan voorheen, en minder dan buitenlandse boeren." Ruissen vreest dat een deel van de boeren daardoor zal afzien van de GLB-subsidies met al zijn groene voorwaarden.

Schadelijk

De GroenLinks-fractie in het Europees Parlement heeft tegen gestemd. In een persbericht noemt ze het een schadelijk landbouwbeleid. Europarlementariër Bas Eickhout stelt dat de landbouwsubsidies klimaatverandering en verlies van biodiversiteit in de hand werken. „Er gaat onvoldoende geld naar vergroening, de voorwaarden zijn boterzacht en nog steeds werken de plannen schaalvergroting in de hand." Hij ziet in de nationale uitwerking van de plannen het gevaar van een race naar de bodem.