GS Fryslân vindt volledig afbouwen middelengebruik 'niet realistisch' en 'niet haalbaar'

Het initiatiefvoorstel werd begin september door de Statenfracties van GroenLinks, SP, D66, PvdD, PvdA, FNP en 50PLUS ingediend. De partijen willen het gebruik van zowel gewasbeschermingsmiddelen als biociden (in het voorstel wordt ‘pesticiden’ als overkoepelende term gebruikt) in Fryslân zo ver mogelijk terugbrengen, waar mogelijk naar nul.

Dat is dus niet realistisch en niet haalbaar volgens GS: ‘Niet alleen met het oog op de afspraken zoals verankerd in het Bestuursakkoord (daarin staat dat betrokkenen in de landbouw de weg naar een betere balans met biodiversiteit zelf moeten invullen en afleggen en dat de provincie een ondersteunende rol heeft, red.), maar bijvoorbeeld ook gelet op het feit dat bijvoorbeeld de teelt van pootaardappelen economisch in Fryslán en voor de voedselvoorziening in het buitenland van groot belang is. Te exporteren pootaardappelen moeten aan strenge fytosanitaire eisen voldoen en het is de vraag of die haalbaar zullen zijn zonder enig gebruik van middelen’

Pachtgronden

In het initiatiefvoorstel staan een aantal doestellingen geformuleerd waarmee de partijen toe willen werken naar het volledig afbouwen van het middelengebruik. Zo willen zij onder andere dat de provincie op haar eigen gronden geen pesticiden gebruikt en dat de provincie gebruikers van provinciale gronden voorschrijft om geen pesticiden meer te gebruiken. Ook moet in de Provinciale Omgevingsverordening worden opgenomen dat er geen pesticiden in grondwaterbeschermingsgebieden mogen worden gebruikt, vinden de Statenfracties.

De partijen willen ook dat uiterlijk in 2022 in alle toepasselijke provinciale subsidieverlening als voorwaarde wordt opgenomen dat er geen pesticiden mogen worden gebruikt. Daarnaast moet de provincie andere overheden, particulieren, organisaties, bedrijven, groot grondbezitters en de land- en tuinbouw stimuleren om geen pesticiden te gebruiken, vinden de Statenfracties.

Grondwaterbeschermingsgebieden

Uit de zienswijze blijkt dat Gedeputeerde Staten de Provinciale Staten van Fryslân ontraadt om het gehele initiatiefvoorstel over te nemen. ‘Dit met de reden dat een aantal voorstellen reeds zijn uitgevoerd/ worden uitgevoerd. Verder zien we (op dit moment) ten aanzien van een aantal voorstellen geen mogelijkheden. Ten aanzien van een aantal onderdelen van het voorstel zijn we bereid nader onderzoek te verrichten en één en ander uit te werken’, schrijft GS.

Volgens GS gebruikt de provincie op haar eigen gronden geen pesticiden en is dit doel dus al gerealiseerd. ‘Gewasbeschermingsmiddelen worden wel zeer uitzonderlijk en als uiterste redmiddel ingezet’, staat in de zienswijze.

Wel staat GS positief tegenover nadere voorwaarden in het pachtbeleid met betrekking tot het gebruik van middelen en wil dit nader onderzoeken. Zo wil zij onderzoeken wat de impact van het handmatig/mechanisch verwijderen van onkruid op de bedrijfsvoering is. Pleksgewijze bestrijding van probleemkruiden op agrarische ruilgronden van de provincie, wil de provincie blijven toestaan, blijkt uit de zienswijze.

Over het gebruik van middelen in het grondwaterbeschermingsgebieden zegt GS het volgende: ‘Door ons wordt de landelijke regelgeving gevolgd voor wat betreft grondwaterbeschermingsgebieden. Krachtens de Wet gewasbeschermingsmiddelen en biociden zijn er namelijk bestrijdingsmiddelen in grondwaterbeschermingsgebieden toegestaan.’ Wel neemt GS het voorstel mee in de evaluatie van het grondwaterbeschermingsbeleid.

Bestrijdingsmiddelentafel

GS kan zich niet vinden in het voorstel dat uiterlijk in 2022 in alle toepasselijke provinciale subsidieverlening als voorwaarde wordt opgenomen dat er geen pesticiden mogen worden gebruikt. ‘Vanuit het programma KRW-landbouw werken wij bijvoorbeeld aan het verminderen van emissies van nutriënten en gewasbeschermingsmiddelen naar het milieu. Wanneer we als voorwaarde voor deelname aan een dergelijk project - gericht op het verminderen van nutriëntenemissie - stellen dat er géén middelen meer ingezet mogen worden op de bedrijven van deelnemers verwachten wij dat de belangstelling om mee te doen aan dergelijke projecten sterk daalt. Wij hebben een hoge deelnamegraad nodig om onze doelstellingen te behalen’, aldus GS.

Een ‘bestrijdingsmiddelentafel‘ met lokale overheden oprichten, ziet GS eveneens niet zitten. Het opstellen van een dergelijke bestrijdingsmiddelentafel heeft volgens GS geen meerwaarde, gelet op de landelijk geldende (effectieve) wet- en regelgeving.

Wel wil GS onderzoeken welke aanvullende acties zij kan ondernemen om verminderd middelengebruik bij particulieren te stimuleren. ‘Denk bijvoorbeeld aan een voorlichtingscampagne voor dierenartsen (welke alternatieven zijn er voor pesticidengebruik bij huisdieren), in supermarkten (welke milieuvriendelijke alternatieven zijn er voor de aangeboden middelen in supermarkten?) en tuincentra’.

De zienswijze van de Gedeputeerde Staten van Fryslân is hier te raadplegen.