Problemen met waterafstotend veen voorspelbaar en voorkombaar

De belangrijkste manier om hydrofobie tegen te gaan, is volgens de onderzoekers voorkomen dat de bodem te ver uitdroogt. Dit kan door beregenen of bevloeien, maar mogelijk ook door het verhogen van het grondwaterpeil. In het lab heeft het Louis Bolk Instituut verschillende andere mogelijke oplossingen getest. Het toevoegen van een surfactant (een soort zeepsop) was zeer succesvol maar in de praktijk moeilijk toepasbaar. Het toevoegen van klei, en in mindere mate gips en kalk, konden allemaal bijdragen aan het verminderen van hydrofobie. Deze maatregelen zullen verder worden uitgetest in lab- en veldproeven om hun effectiviteit in de praktijk en op de langere termijn te testen.

De onderzoekers concluderen op basis van het onderzoek dat het risico op hydrofobie voorspeld kan worden aan de hand van de chemische eigenschappen van de bodem en monitoring van het bodemvocht. Dit biedt volgens de onderzoekers perspectief. Ze stellen dan ook voor dat onderzoek naar hydrofobie toegevoegd kan worden aan standaard bodemanalyses. Op die manier kunnen veehouders gericht maatregelen nemen, zoals beregen of bevloeien, om hydrofobie te voorkomen.

Problemen

Veehouders in het Friese veenweidengebiede ervaarden de laatste jaren problemen met een korrelige, stuifgevoelige bodem die geen vocht meer opneemt waardoor gras slecht groeit in droge periodes. Dit komt door het fenomeen hydrofobie waarbij de bodem in veenweidegebied een waterafstotendheid ontwikkelt. Dit proces is onomkeerbaar. Door de droge en hete zomers van de afgelopen jaren komt het nu veel vaker voor constateren de onderzoekers. Onderzoek van het Louis Bolk Instituut in het kader van het project “Integrale bodemverbetering Feangreiden” laat zien dat je van percelen kunt voorspellen wat de gevoeligheid voor hydrofobie is.

Uit het onderzoek blijkt dat het hoge organische stofgehalte in veengronden een belangrijke factor is in de uitdroging van de bodem. Ook hebben ze gevonden dat de problemen ontstaan nadat het bodemvochtgehalte gedaald is onder een kritiek kantelpunt. Dit heeft het Louis Bolk Instituut in het lab getest en ze vonden verschillende bodemeigenschappen die een rol spelen bij het hydrofoob worden van het veen. Organische stof versterkte het hydrofoob worden van de bodem, terwijl een hoger lutum- en siltgehalte, een hogere pH en een hoger vochtgehalte de kans op het hydrofoob worden van veen verminderde.

Bodemproblemen

In het project “Integrale bodemverbetering Feangreiden”, in opdracht van Veenweide Fryslân en gefinancierd door de Provincie Fryslân, werken onderzoekers van het Louis Bolk Instituut samen met veehouders om oplossingen te vinden voor bodemproblemen. Louis Bolk werkt hierin niet alleen aan hydrofobie maar ook aan doordringbaarheid van schalterveen, fosfaatbeschikbaarheid in de bodem en het effect van mestsoorten en mestaanwending en kruiden op bodemkwaliteit.