Boeren en LTO tegen strenge erfgoedregeling karakteristieke boerderijen Eemsmond

Tijdens een rechtszaak donderdag bij de Raad van State bleek dat van de 157 aangewezen boerderijen en schuren een groot aantal door de gemeente Eemsmond niet goed is onderzocht op bouwkundige gebreken. Die gebreken zijn mogelijk zo ernstig zijn dat sloop en vervanging op termijn onvermijdelijk lijkt.

Een voorbeeld die tijdens de rechtszitting in Den Haag werd genoemd is de boerderij van de familie Nienhuis in Usquert (Wadwerderweg). Die werd door de gemeente als erfgoed is aangewezen en moet behouden worden. De woordvoerder van Nienhuis zei dat de boerderij zoveel aardbevingschade heeft opgelopen dat die niet meer op te knappen is. Veel van de muren van de boerderij zijn voorzien van ijzeren stutten. Verder zei de woordvoerder van Nienhuis dat het voorhuis helemaal niet zo waardevol is als de gemeente denkt, omdat daar in 1934 een “lelijke pukkel” tegenaan gebouwd is. De gemeente Eemsmond vindt desalniettemin dat de boerderij waardevol genoeg is om te behouden.

Subsidie niet zeker

Alleen over de bouwtechnische staat kon de advocaat van Eemsmond niet veel vertellen. Want de gemeente heeft de meeste panden alleen van buiten visueel geïnspecteerd. Bovendien zouden de eigenaren pas na een verzoek van de Raad van State zelf uitgebreide gegevens over de bouwkundige staat hebben overlegd. „Dat konden wij voor deze zitting ook niet meer controleren. Als het allemaal echt zo slecht is dan houden we daar zeker rekening mee als er een sloopverzoek komt”, aldus de gemeenteadvocaat. Die wees er ook op dat er in de toekomst een subsidieregeling voor het behoud van karakteristieke boerderijen komt. Maar dat is nog lang niet zeker, en de tegenstanders hebben er weinig vertrouwen in dat het geld er ooit komt.

Overhaast

Die tegenstanders, zoals een aantal eigenaren, boeren en landbouwlobby LTO, zien alleen maar nadelen en beperkingen in de erfgoedregeling die in een bestemmingsplan is opgenomen. Zij vinden dat de gemeente te snel en overhaast schuren en boerderijen heeft aangewezen die in slechte staat verkeren. Zij vrezen dat zij straks gedwongen worden bouwvallige schuren en boerderijwoningen tegen veel geld op te knappen, terwijl ze die eigenlijk liever slopen en vervangen. En hoewel de gemeente restauratiesubsidies in het vooruitzicht stelde, zijn die er nog niet, maar de strenge regeling gaat al wel in.

Volgens de raadsman van Eemsmond wordt de soep lang niet zo heeft gegeten als opgediend. Zo hebben eigenaren nog voldoende mogelijkheden om gebouwen die in een slechte bouwkundige staat verkeren te slopen en te vervangen. Sommige van die gebouwen hebben immers schade opgelopen door de aardbevingen. Die schade zou sowieso vergoed kunnen worden, meent Eemsmond. Verder blijft sloop en nieuwbouw altijd mogelijk als de eigenaar in een goed onderbouwd verhaal aangeeft dat sloop noodzakelijk is en wat er in de plaats komt. De gemeente is dan bereid mee te denken over oplossingen en ziet dan graag dat de nieuwbouw past bij het erfgoed dat verdwijnt. De eigenaren en LTO vrezen dat dergelijke procedures allemaal veel te lang gaan duren en dat er heel lang gepraat moet worden voordat de gemeente uiteindelijk een sloop- en bouwvergunning verleent.

Of de Raad van State het erfgoedplan van de gemeente Eemsmond in stand laat of geheel of deels van tafel veegt, zal binnen enkele weken uit de uitspraak blijken.