VVD-achterban niet blij met stikstofbeleid van eigen partij

Rutte slaagde er niet in om de boosheid en emoties weg te nemen. „Als boeren willen doorgaan, dan moet dat kunnen, dat is en blijft onze inzet als kabinet, zo kan ik u verzekeren. Maar”, zo waarschuwde de premier, „er is wel degelijk een stikstofprobleem in Nederland. We hebben op de pof geleefd en daarna zijn we door de rechters op de vingers getikt. Nu moet er een oplossing komen. Op korte termijn moeten we de bouw en de infra weer op gang krijgen voordat daar bedrijven omvallen. Dan zit je zo echt in een crisis terwijl de economie 'boomt'. Verder onderzoeken we de drempelwaarde voor stikstof en een gebiedsgerichte aanpak. U als landbouw bent niet het probleem, maar u zult wel moeten bijdragen aan een oplossing.”

‘Ammoniakemissie 70 procent gereduceerd’

Rutte kon de honderden aanwezigen, waaronder veel veehouders uit Overijssel maar ook uit de Achterhoek en Groningen in de grote hal van melkveehouder en bouwer van stalinrichtingssystemen Arno van Spijker in het Ommer buurtschap daarmee nauwelijks overtuigen. „We hebben op ons bedrijf in Dalfsen de ammoniakemissie in 20 jaar met 70 procent gereduceerd en leveren stroom aan 1.000 huishoudens. Dan moet het ministerie van LNV ons belonen en niet straffen zoals nu,” vond varkenshouder Johnny Hogenkamp die het spits mocht afbijten in een lange rij vragen.

„Mijn ene zoon is al naar Canada gegaan en zal niet terugkomen. Mijn tweede zoon denkt daar nu ook over. En dat allemaal omdat we als boeren in dit land niet meer weten waar we aan toe zijn,” vertelde melkveehouder Herman Overmars uit Broekland (OV). „Wij leven als boeren al in onzekerheid sinds de Natura 2000-gebieden aangewezen werden. Een oud gezegd luidt; het is ontzettend stom om alles zo ingewikkeld te maken,” stelde veehouder Erik Back uit Hardenberg. Mieke Bos, veehouder en VVD-fractievoorzitter in Midden-Groningen was naar Vinkenbuurt afgereisd om haar ongenoegen over Natura 2000 duidelijk te maken. „Onze stikstof valt op normale planten die daarmee gedijen. Maar als dat bij Natura 2000 gebeurt is het opeens geen natuur meer.”

Koe achter luchtwasser

Melkveehouder Bert van der Kolk op Kampereiland zag een sombere toekomst; „De koe gaat achter de luchtwasser, het gras wordt omgeploegd voor de vegaburger en het weiland volgezet met zonnepanelen.” Zijn collega Ella Groen uit Ommen bekritiseerde het rekenmodel Aerus. „Daarin krijgt het verkeer een stikstofverspreiding van 5 kilometer en scheepvaart van 3 kilometer. Maar voor ons bedrijf is dat 40 tot 50 kilometer.” De Twentse veehouder Els Uiterlinde pleitte voor eenvoudige oplossingen zoals water bij de mest voor het uitrijden. „Ga met dat soort simpele oplossingen aan de slag en zet niet alles op dure luchtwassers bijvoorbeeld. Bovendien doen wij het al beter dan vorige generaties.” Het ook aanwezige VVD-Kamerlid Helma Lodders kon haar geruststellen; „Bij de fractie ligt een lijst met 10 of 12 technische maatregelen. Daarvoor is ook geld beschikbaar.”

Rutte deelt kritiek op RIVM niet

Ook premier Rutte ziet het meest in technische oplossingen; „Daarvoor bent u als landbouw innovatief genoeg. Wereldwijd is dat bekend, dat merken we elke keer als we met een handelsdelegatie op stap zijn.” De kritiek op onderzoeksinstituten zoals het RIVM deelt hij niet. „Ik ga ervan uit dat ze allemaal hun werk eerlijk doen. En mochten er twijfels ontstaan, dan staan we open voor kritiek en gaan we dat onderzoeken.” Ook de kritiek op landbouwminister Schouten („Die zat met dierenactivisten aan tafel terwijl ze geen tijd heeft voor boeren”) wijst hij af; „Zij werkt keihard aan een oplossing en staat altijd voor u open. Jammer dat ze van een andere partij is.”

Of zijn slotwoorden veel mensen kon overtuigen valt te betwijfelen gezien het magere applaus; „Boer zijn blijft een van de mooiste beroepen die er is. Boeren zijn ook hard nodig voor voedsel en landschap. Alleen is deze samenleving zo complex geworden.”