LTO Noord reageert op aanwijzing definitieve locaties Defensie: 'Zware boodschap vlak voor Kerst'

Defensie kiest voor de locatie aan de Spiekweg in Zeewolde vanwege de centrale ligging en omdat deze op korte afstand ligt van de oefenterreinen op de Veluwe en omdat er op deze plek geoefend kan worden met drones.
Voor de realisatie van het nieuwe complex is maar liefst 387 hectare landbouwgrond, 245 hectare natuur en 21 hectare met een overige functie noodzakelijk. Al deze gronden krijgen een militaire bestemming. Negen agrarische bedrijven moeten wijken voor de komst van de nieuwe kazerne.
Meer ruimte nodig in Lelystad
Daarnaast blijkt uit een aanvullend onderzoek dat Defensie meer grond nodig heeft voor het stationeren van F35-vliegtuigen op vliegveld Lelystad Airport. Het gaat om 110 hectare voor de militaire infrastructuur en 40 hectare voor verlenging van de start- en landingsbaan. Eerder werd ingeschat dat dit 60 tot 90 hectare zou zijn.
Voor deze uitbreiding in Lelystad moeten twee boerenbedrijven plaatsmaken. In totaal gaat zal 67 hectare landbouwgrond en 23 hectare met een overige bestemming van functie veranderen naar een militaire bestemming.
De Haar Drenthe
In Drenthe heeft Defensie 271 hectare landbouwgrond, 29 hectare natuur en twee hectare met een overige bestemming nodig voor het uitbreiden van oefenterrein De Haar nabij Assen (DR). Twee agrarische bedrijven die in het gebied zitten, moeten stoppen of hun bedrijf verplaatsen.
De boodschap daar kwam hard aan, zo bleek uit berichtgeving van regionale media.
Munitieopslagen
Verder komt er een nieuwe munitieopslag in de Kollummerwaard. Daarvoor is 13 hectare landbouwgrond, 2 hectare natuurgrond en 18 hectare met een overige bestemming nodig. Op dit moment wordt er op de landbouwgrond rond de nieuwe munitieopslag gebruik gemaakt van drones voor precisielandbouw. Ook in de nieuwe situatie blijven daar mogelijkheden voor bestaan.
Voor de realisatie van een nieuwe grootschalige munitieopslag in Staphorst (OV) is 12 hectare landbouwgrond en 44 hectare natuurgrond nodig. Omdat de locatie grotendeels in NNN-gebied ligt en de natuur mogelijk last krijgt van de activiteiten, zal Defensie in gesprek gaan met natuurorganisaties daar.
Laagvlieggebieden
Ook de laagvlieggebieden veranderen niet ten opzichte van het conceptplan. Zo komen er laagvlieggebieden voor helikopters in de Achterhoek, Twente en nabij de Veluwe. Defensie wil extra laagvlieggebieden hebben om te oefenen vanwege de geopolitieke spanningen aan de Europese grens. Laagvliegen met helikopters maakt het moeilijker voor de vijand om de helikopters te zien met hun radars.
Op dit moment heeft de krijgsmacht 1.378 laagvlieguren per jaar, terwijl het naar eigen zeggen 2.500 uur nodig heeft. In totaal zijn er acht nieuwe laagvlieggebieden over heel Nederland aangewezen bovenop de twaalf die er al waren, verspreid over de provincies Noord-Holland, Zuid-Holland, Zeeland, Flevoland, Overijssel, Gelderland, Utrecht, Noord-Brabant en Limburg.
Met de twintig gebieden denkt Defensie de overlast beter te kunnen spreiden. Ook wordt het aanbod qua locaties uitgebreid. Met de nieuwe laagvlieggebieden is er meer afwisseling in landschappen en ruimte.
Geluidshinder voor vee
Vanuit meerdere provincies kwamen er ook zorgen over geluids- en trillingsoverlast voor dieren. De laagvliegende helikopters kunnen namelijk voor schrikreacties bij vee en schade kunnen zorgen. Defensie geeft aan dat het hier rekening mee houdt. 'Waar mogelijk worden routes aangepast en wordt laagvliegen vermeden in de buurt van gevoelige locaties. Mocht er schade ontstaan, dan kunnen mensen deze melden bij het Dienstencentrum Juridische Dienstverlening.'
Defensie gaat ook kijken naar de communicatie. Zo is vanuit een van de indieners gevraagd of er een app ontwikkeld kan worden zodat er op tijd over oefeningen gecommuniceerd kan worden. 'In de vervolgfase van het NPRD wordt aandacht besteed aan het verbeteren van communicatie en participatie. Defensie wil hierdoor zorgen op tijd herkennen en deze mee te nemen in het proces. Defensie onderzoekt in hoeverre het mogelijk is om het gebruik in de laagvlieggebieden te communiceren.'
LTO Noord verbolgen
LTO Noord is kritisch op de vaststelling van de definitieve locaties, zo laat voorzitter Dirk Bruins weten. 'Ik leef enorm mee met de gezinnen die weten dat verder boeren onmogelijk is geworden. Daarbij, de extra ruimtebehoefte in Flevoland komt te liggen op de meest vruchtbare gronden die je je kunt voorstellen. Die zijn, zoals Defensie ook stelt, van groot belang voor de Nederlandse en Europese onafhankelijke voedselvoorziening.'
Voorzitter Dirk Bruins: 'Ik schrik enorm van deze nieuwe claim op gronden. En de gevolgen van de uitbreidingen in zijn algemeenheid, zeker ook in Drenthe. De waterhuishouding moet worden aangepast, hoe groot wordt de geluidsoverlast en infrastructuren moeten veranderen. Hoe dat allemaal uitpakt moeten we bezien. Maar dat dit vlak voor de kerst uit de hoge hoed wordt getoverd levert wéér onrust op.'
Daarnaast is LTO Noord verbolgen over het feit dat Defensie niet eerder kenbaar heeft gemaakt dat het meer ruimte nodig heeft voor de stationering van F-35’s, reageert Bruins. 'Ik vind het lastig te geloven dat dit soort kennis niet gewoon paraat is binnen een organisatie als Defensie. 200 hectare staat gelijk aan 400 voetbalvelden.'
Volledige schadeloosstelling
Met alle boeren die hun grond/en of bedrijf op een voorkeurslocatie liggen, probeert Defensie tot een minnelijke overeenkomst te komen. Dit betekent dat er in eerste instantie gesprekken worden gevoerd waarbij volledige schadeloosstelling het uitgangspunt is.
Dit gebeurt er in jouw provincie
Bron: Defensie.
Drenthe
Gemeenten Assen en Midden-Drenthe
Ruimtebehoeften met meerdere locaties
Flevoland
Gemeente Zeewolde
Gemeente Lelystad
Ruimtebehoeften met meerdere locaties
Friesland
Op en boven de Noordzee
- Uitbreiding oefengebieden voor grotere en veelzijdigere oefeningen op boven zee EHD41.
- Uitbreiding oefengebieden voor grotere en veelzijdigere oefeningen op boven zee EHD42.
Gemeente Vlieland
- Schieten met Apache en MQ-9 op Vliehors Range .
- Aanpassen onveilige zone Vliehors Range.
- Nieuw amfibisch oefengebied.
Gemeente Leeuwarden
- Uitbreiding milieuruimte voor activiteiten op Vliegbasis Leeuwarden inclusief verlenging en ingebruikname secundaire baan.
- Het juridisch regelen van het beperkingengebied rondom Vliegbasis Leeuwarden.
Gemeente Heerenveen
Gemeente Súdwest Fryslân
Gemeente Noardeast Fryslân
Ruimtebehoeften met meerdere locaties
Groningen
Gemeente Het Hogeland
- Uitbreiden Schietbaan Marnewaard voor dynamisch schieten met gebruik van voertuigen.
- Nieuw amfibisch oefengebied.
Ruimtebehoeften met meerdere locaties
Gelderland
Gemeenten Elburg, Oldebroek, Epe en Heerde
- Uitbreiding raccordement ‘t Harde.
- Uitbreiden Artillerie Schietkamp (ASK) brede strook, Wezeperberg en Z-zijde.
- Artillerie Schietkamp (ASK) uitbreiden met 120 mm mortierschieten.
Gemeente Apeldoorn
Gemeente Ede
- Uitbreiden live firing mogelijkheden voor helikopters op Infanterie Schietkamp (ISK) voor niveau 3 en 4 oefeningen Koninklijke Landmacht.
- Uitbreiding milieu- en geluidsruimte door intensivering van Infanterie Schietkamp (ISK) en groei krijgsmacht.
Gemeenten Arnhem en Ede
- Extra milieuruimte voor helikopteractiviteiten op Militair Luchtvaartterrein Deelen.
- Beperkingengebied rondom Militair Luchtvaartterrein Deelen specifiek de outer horizontal surface. Juridische borging.
- Korte en smalle onverharde landingsbaan voor tactisch luchttransport.
Ruimtebehoeften met meerdere locaties
- Stationering en corridors onbemande drones voor cargo.
- Laagvlieggebieden helikopters.
- Helikopterlandingsplaatsen.
- Oefenterreinen met graafmogelijkheden.
Overijssel
Gemeente Hof van Twente
Gemeente Staphorst
Ruimtebehoeften met meerdere locaties

Tekst: Bas Lageschaar
Bas Lageschaar groeide op tussen de weilanden in de Achterhoek. Daardoor had hij altijd al belangstelling voor de agrarische sector. Voor Agrio zit hij in de redactie politiek en beleid. Bas volgt het laatste (regionale) nieuws op de voet en schrijft voor de regionale websites en verschillende printuitgaven.
Beeld: Ruth van Schriek
Bronnen: LTO Noord, Defensie

