Plan geitenhouderij voor gezonde leefomgeving en toekomstbestendige sector; Gezondheidsraad adviseert om stalmaatregelen te nemen
Het plan richt zich op het vinden, testen en uitvoeren van interventies die bijdragen aan het verlagen van bacteriële concentraties en emissies uit stallen, aldus een toelichting van het Platform Melkgeitenhouderij. ‘Hoewel er op dit moment geen duidelijk werkingsmechanisme bekend is dat het verhoogde aantal longontstekingen bij omwonenden verklaart, is het vinden van werkbare oplossingen een topprioriteit van de sector.’ Op korte termijn worden diverse maatregelen getest, waaronder alternatieven voor de bedding of de wijze van instrooien.
Bioveiligheid en duurzame ontwikkeling
‘Naast het testen van managementmaatregelen, bouwt de sector voort op bestaande kennis over bioveiligheid’, vervolgt het platform. ‘Via het kwaliteitssysteem Kwaligeit voldoen geitenhouders al aan verplichte hygiënerichtlijnen. In het nieuwe sectorplan wordt gewerkt aan extra handvatten voor een bioveiligheidsplan op bedrijfsniveau.’
Voorwaarden voor succes
Voor een succesvolle aanpak zijn volgens de sector enkele voorwaarden belangrijk. ‘Beleidsmakers moeten zorgvuldig besluiten nemen zolang nog niet duidelijk is wat de oorzaak van de verhoogde longontstekingen is, terwijl wetenschap en praktijk de ruimte moeten krijgen om te zoeken naar werkbare oplossingen.’ Het blijft daarnaast volgens de sector noodzakelijk om goed te blijven monitoren hoe vaak longontstekingen voorkomen en welk effect nieuwe interventies hebben. ‘Ook is voldoende financiering nodig: de sector investeert zelf in onderzoek, maar kan dat niet onbeperkt blijven doen en vraagt daarom om steun van overheden.’
Verdere uitwerking
De komende periode wordt het plan verder uitgewerkt en samen met partners geconcretiseerd. ‘Daarbij kunnen ook relevante nieuwe inzichten worden verwerkt, waaronder eventuele aanvullingen uit het tweede deeladvies van de Gezondheidsraad’, meldt het platform tot slot.
Lees ook: Iets met de pot, mest, end-of-pipe of anders?
'Stalmaatregelen en afstandsnormen nodig om gezondheid omwonenden van geitenhouderijen te beschermen'
Omwonenden van geitenhouderijen lopen een beduidend hoger risico op longontstekingen dan mensen die niet dichtbij een geitenhouderij wonen, meldt de Gezondheidsraad in een advies dat maandag 8 december naar buiten is gekomen.
Volgens de Gezondheidsraad kunnen omwonenden daartegen beschermd worden met maatregelen die de uitstoot uit geitenstallen verminderen en met afstandsnormen voor nieuwe geitenhouderijen of woningen. Dat schrijft de raad in een advies dat is aangeboden aan de ministers van VWS en van LVVN. Het is aan de overheden om daar nu wel of niets mee te doen.
Het onderzoek van de Gezondheidsraad was al aangekondigd en komt dus niet als een verrassing, ook niet voor de geitenhouderijsector. In opdracht van LVVN doet de Wageningen Universiteit een literatuurstudie naar maatregelen die moeten helpen fijnstof uit stallen te verminderen. Dat staat nu ook in het advies van de Gezondheidsraad om dat te doen.
De Gezondheidsraad schrijft: 'Het is aannemelijk dat longontstekingen in de buurt van geitenhouderijen worden veroorzaakt door een samenspel van verschillende factoren, waarbij uitstoot van micro-organismen, fijnstof en endotoxinen een belangrijke rol speelt. Het verminderen van de uitstoot bij de bron is volgens de commissie de meest aangewezen manier om blootstelling van omwonenden te beperken. Dat kan waarschijnlijk met maatregelen gericht op het type stal en op het stalmanagement (bijvoorbeeld de wijze van uitmesten). De commissie adviseert om te monitoren welke maatregelen het meest effectief zijn. Ook met afstandsnormen kunnen de gezondheidsrisico’s voor omwonenden van geitenhouderijen verminderd worden. De commissie adviseert om uit voorzorg ten minste 1 kilometer afstand aan te houden bij nieuwe vestiging van een geitenhouderij en bij nieuwbouw van woningen of andere gebouwen waar mensen lang verblijven – zeker zo lang niet duidelijk is of uitstootverminderende maatregelen afdoende zijn.'
De Gezondheidsraad basseert zich daarbij voor een groot deel op onderzoek van het RIVM. De provincie Brabant heeft inmiddels aangekondigd geitenstallen liever dicht te hebben dan open, iets wat op weerstand stuit onder geitenhouders. Onder meer dierenwelzijn komt in het geding.
Tekst: Erik Kruisselbrink
Is als freelance vakbladredacteur van vele markten thuis.
Tekst: Guus Daamen
Als zoon van een fruitteler opgegroeid tussen de appelbomen in Gelderland. Tijdens mijn master Journalistiek aan de Vrije Universiteit in Amsterdam mij verder gespecialiseerd in politiek. Schrijft voor Agrio voornamelijk over Politiek en Beleid. Luistert, vraagt en onderzoekt. Andere passie: sport.
Beeld: Ellen Meinen Agrio Archief
