Gezamenlijk bezwaar Friese overheden tegen gaswinning

Het lopende winningsplan Oppenhuizen gaat ervan uit dat zo’n 300 miljoen kuub gas aanwezig was en dat hiervan 20 tot 60 procent gewonnen zou worden. Op basis van het geactualiseerde winningsplan verwacht Vermilion Energy B.V. nu tot 2038 zo’n 676 miljoen kuub aardgas uit de velden Oppenhuizen, Oppenhuizen-Zuid en Oppenhuizen-Noord te kunnen winnen. Demissionair klimaatminister Sophie Hermans stemde eind september in met dit geactualiseerde gaswinningsplan. Dit besluit schuift de eerder vanuit Friesland ingebrachte negatieve adviezen en zienswijzen opzij.

Gemeenten Súdwest-Fryslân en De Fryske Marren, provincie Fryslân en Wetterskip Fryslân willen meer en langere gaswinning bij Oppenhuizen voorkomen. Ze dienen daarom (pro forma) beroep in tegen het besluit van de minister. Wetterskip Fryslân is gemachtigd om het beroep namens de vier Friese overheden in te dienen. Alle Friese overheden werken samen in de zogenaamde Friese Mijnbouwtafel.

Gevolgen voor regio

Remco van Maurik, dagelijks bestuurslid van Wetterskip Fryslân, kan het besluit van de minister niet rijmen met de impact die het heeft op de regio: 'Fryslân maakt zich grote zorgen. De minister moet zorgvuldig kijken naar alle belangen die er spelen in dit kwetsbare veengebied. Economisch belang gaat niet boven alles. Met dit besluit geeft de minister de beperkte ruimte in het watersysteem weg, omdat de bodem door de gaswinning extra daalt. Die ruimte hebben we hard nodig om de gevolgen van veenoxidatie, extreme neerslag en verdroging op te vangen. Voor de waterhuishouding, natuur en landbouw is elke centimeter bodemdaling door gaswinning één te veel.'

Gedeputeerde Friso Douwstra van de provincie sluit zich daarbij aan. 'Er is geen draagvlak voor gaswinning in Fryslân, zeker niet in kwetsbare veenweidegebieden. Toch worden er nieuwe vergunningen afgegeven door de minister, wat ook een bevoegdheid van de rijksoverheid is. Naast dat er gewonnen wordt vloeien er geen baten naar daar waar het gewonnen wordt, daar blijven we voor strijden.'

Rechtszaak loopt nog

In mei 2025 dienden de Friese overheden gezamenlijk beroep in tegen de door de minister al eerdere verleende omgevingsvergunningen voor de aanleg van gaspijpleidingen en extra boorlocaties. Dit beroep loopt nog bij de rechtbank Noord-Nederland. Daar komt dus deze beroepsprocedure bij de Raad van State bij.

In juni 2025 dienden de vier Friese overheden ieder apart een zienswijze in tegen het ontwerp-besluit tot goedkeuring van het nieuwe winningsplan. Tegen het definitieve instemmingsbesluit van de minister wordt nu gezamenlijk beroep bij de Raad van State ingesteld.