Noordelijke provincies vragen om uitzonderingspositie afbouw derogatie
Concreet vragen de provincies om het behoud van de graslandnorm van 80 procent voor melkveehouders in Friesland, Groningen en Drenthe. Daarnaast willen ze toestemming om rundveemest toe te passen op grasland, als vervanging van fosfaat- en stikstofkunstmest.
Afbouw derogatie feitelijk onnodig
Volgens Friesland, Groningen en Drenthe is het besluit van de Europese Commissie om derogatie af te bouwen een onwenselijke stap terug. ‘Graslandbedrijven moeten hierdoor dierlijke mest afvoeren of minder dieren gaan houden. Dit is een onwenselijke stap terug, van circulaire naar lineaire landbouw’, zo staat in de propositie beschreven. De economische impact van de kosten, die met de maatregelen gepaard gaan, zou volgens de provincies bedrijfseconomisch vaak niet haalbaar zijn voor melkveehouders. Daarnaast halen de provincies aan dat een beperking tot 170 kilogram stikstof per hectare uit dierlijke mest feitelijk onnodig is. Volgens de Noordelijke provincies onderbreekt een wetenschappelijke onderbouwing voor de beperking.
Stikstoftekort
Ook blijft het nitraatgehalte van uitspoelend water bij hogere dierlijke mestgiften volgens de provincies nog steeds ver beneden de norm. Als gevolg van de extra afvoer van rundveemest, bij het wegvallen van derogatie, ontstaat een stikstoftekort op melkveebedrijven. Tevens verdwijnt fosfaat en koolstof uit de kringloop. ‘Boeren zijn daarom genoodzaakt dit stikstoftekort aan te vullen. Berekeningen van WUR duiden op een landelijke toename van stikstofkunstmest als gevolg hiervan van 13 procent.’
Met de afbouw van derogatie verdwijnt de voorwaarde om te voldoen aan 80 procent grasland. Hierdoor zien de provincies dat het omzetten van grasland naar akkerbouw lucratiever wordt. ‘Het besluit om derogatie af te bouwen draagt dus bij aan een verschuiving naar meer uitspoelingsgevoelige teelten. De inzet van gewasbeschermingsmiddelen is daarnaast lager op grasland dan in akkerbouw’, aldus de provincies. Groningen, Drenthe en Friesland willen in het kader van de propositie de oppervlakte- en grondwaterkwaliteit aanvullend monitoren.
Verminderde stikstofreductie
De stikstofruimte die de afbouw van derogatie oplevert, komt ten gunste van de natuur en wordt momenteel meegenomen in de prognoses voor de stikstofopgave.
In de propositie is rekening gehouden met het feit dat het deels vervangen van stikstofkunstmest door dierlijke mest de stikstofreductie kan verminderen. ‘Hiermee wordt de opgave om Nederland van het stikstofslot te krijgen ook iets zwaarder.’ Omdat het maatregelenpakket vanuit de MCE&N (Ministeriële Commissie Economie & Natuurherstel) richting augustus meer duidelijkheid zal brengen, moet later bekend worden over welke maatregelen waar genomen gaan worden. De provincies schrijven te zorgen voor een passende compensatie. ‘Ook indien dit leidt tot een zwaardere gebiedsopgave’, zo beschrijven ze.
In de aanbiedingsbrief geven de drie provincies aan blij te zijn met het recente verzoek van de demissionair minister voor een nieuwe derogatie. Ze gaan graag in een gesprek met Wiersma in op hun voorstel. Aan de hand van regionale kennis en ervaring willen de provincies hun benadering vervolgens verder concretiseren.
