Wiersma wil rekenkundige ondergrens op korte termijn bij stikstofrechtszaak inbrengen

De adviesafdeling van de Raad van State gaf recent nog in een advies aan dat er de nodige risico’s kleven aan het invoeren van een rekenkundige ondergrens. De hoogste rechter verwacht dat de bestuursrechter de rekenkundige ondergrens ziet als een politiek gekozen drempelwaarde, waardoor er nauwelijks vergunningen afgegeven kunnen worden. Ook moet er volgens de Raad van State een geborgd en effectief pakket van natuurherstelmaatregelen tegenover staan.

Wiersma kijkt daar anders naar. Ze benadrukt dat een rekenkundige ondergrens wat anders is dan een drempelwaarde. Het verschil is dat een rekenkundige ondergrens is gebaseerd op wetenschap, terwijl een drempelwaarde een beleidsmatig instrument is waarbij projecten onder een bepaalde depositiewaarde vrijgesteld worden van een vergunningplicht.

Maatregelen niet nodig

De minister bestrijdt ook dat er per se natuurmaatregelen nodig zijn. 'Aangezien het om een wetenschappelijk onderbouwde rekenkundige ondergrens gaat ben ik van mening dat alhoewel de Staat nog steeds gehouden is maatregelen te nemen, dit niet randvoorwaardelijk is voor het invoeren van een rekenkundige ondergrens voor individuele initiatiefnemers.'

Het gaat bij de invoering van een ondergrens om wat anders, legt ze uit: 'Ik hecht er waarde aan te benadrukken dat ik de individuele ondernemer of initiatiefnemer van een maatschappelijke activiteit niet wil belasten met de schijnzekerheid verbonden aan de modellen.'

Wetenschappelijke onderbouwing

Voor de onderbouwing van de ondergrens gebruikt Wiersma onder meer het expertoordeel van Arthur Petersen. Hij stelt dat een rekenkundige ondergrens van 1 mol niet te onderscheiden van 0, waardoor er geen sprake zou zijn van een causaal verband tussen emissie en depositie van stikstof onder de 1 mol.

Zijn expertoordeel is getoetst door andere wetenschappers (peer review. red.). 'Hoewel er geen consensus is, is er wel brede steun voor het gebruik van de meetdetectielimiet', weet Wiersma. 'Het is inherent aan de wetenschap dat inzichten uiteenlopen. Ik sta nog steeds achter het expertoordeel van Arthur Petersen. Het is uiteindelijk aan de Afdeling bestuursrechtspraak van de Raad van State om te wegen of het expertoordeel voldoende wetenschappelijke onderbouwing geeft.'

Toename stikstofdepositie?

Het is volgens Wiersma niet de verwachting dat de invoering van de rekenkundige ondergrens in combinatie met de aangekondigde stikstofmaatregelen zal leiden tot de toename van stikstofdepositie. Dat is belangrijk, want bij de rechter moet aangetoond worden dat de naturdoelen gehaald worden en de natuur niet verslechtert. Als dit niet voldoende onderbouwd is, dan bestaat de kans dat de ondergrens sneuvelt in de rechtbank. Het kabinet gaat daarom ook de landelijke daling van de depositie de komende tijd nauwkeurig monitoren, zodat aangetoond kan worden dat er sprake is van een structurele daling van de depositie.

Naast het inbrengen van de rekenkundige ondergrens bij een rechtszaak, gaat Wiersma ook werken aan de daadwerkelijke invoering. Zo gaat bekeken worden hoe de ondergrens toegepast kan worden bij het salderen van stikstof en is een aanpassing in Aerius voorbereid. 'Ik verwacht dat de praktische voorbereidingen in het derde kwartaal kunnen worden vormgegeven. Daarna zal de daadwerkelijke invoering plaatsvinden.'