Column: ‘Old MacDonald had a farm – and no asthma’

Voor veel lezers van deze krant zal dit vertrouwd klinken. Velen van ons groeiden op in en rond de boerderij. Buiten, tussen de dieren, met werkende ouders en ruimte genoeg om te ontdekken, te helpen en vies te worden. En nu blijkt: het was nog gezond ook. Steeds meer wetenschappelijke onderzoeken bevestigen wat wij allang voelden – opgroeien op het platteland is niet alleen fijn, het is ook een zegen voor je gezondheid.

Microben als leermeesters

Een van de meest aansprekende inzichten komt uit studies naar het immuunsysteem van kinderen. Kinderen die in hun vroege jaren intensief in contact komen met microben – denk aan boerderijstof, dieren, en zelfs de modderige aarde onder hun laarzen – ontwikkelen een beter gebalanceerd immuunsysteem. Ze hebben aantoonbaar minder kans op allergieën, hooikoorts én astma. Onderzoekers gebruiken er zelfs een grapje voor: „Old MacDonald had a farm – but no asthma.”

Wat blijkt? Die ogenschijnlijk vieze omgeving waar wij als kind zorgeloos in speelden, is juist een rijke leeromgeving voor ons afweersysteem. De diversiteit aan bacteriën die op een boerderij voorkomt, traint het lichaam om niet overgevoelig te reageren op onschuldige stoffen zoals pollen of huisstofmijt. Eigenlijk leer je als kind: “rustig maar, dit is geen bedreiging.” En dat loont levenslang.

Crèche-kinderen en weerstand

Ook crèche-kinderen profiteren van zo’n vroege blootstelling, al ligt de microbiële variatie daar wat lager dan op de boerderij. Ze zijn als baby misschien iets vaker verkouden, maar op latere leeftijd juist weerbaarder. Een kleine investering, met grote opbrengst voor hun gezondheid.

Voor mij voelt dit als een soort erkenning. Wat voor ons vanzelfsprekend was – buiten spelen, met dieren omgaan, helpen op de boerderij – blijkt nu ook medisch zinvol te zijn. Dat de wetenschap dit nu bevestigt, voelt als een brug tussen intuïtie en bewijs. Het is ook een pleidooi voor buiten spelen, voor een jeugd met vieze handen en kapotte knieën. Want dát is bouwen aan gezondheid.

Gun elk kind een boerderij-jeugd

Daarom juich ik initiatieven als de Landelijke Buitenspeeldag van Jantje Beton van harte toe. Die dag waarop kinderen letterlijk de straat op kunnen, zonder verkeer en zonder schermen, om weer even echt te spelen. Ravotten. Ontdekken. Dat gun je toch elk kind – ook die zonder erf, hooiberg of kalfje.

Dus laten we niet vergeten: een beetje modder kan geen kwaad. Sterker nog, het kan zomaar de basis zijn van een leven lang gezondheid. En misschien, heel misschien, wordt er dan straks gezegd: “Old MacDonald had a city garden – but still no asthma.”