Vergunningenstop Drenthe door rechterlijke uitspraken

Drenthe meldt dat de recente rechterlijke uitspraken over de noodzakelijke daling van stikstof grote gevolgen hebben voor heel Nederland. ‘De vergunningverlening dreigt stil komen te vallen.’ De provincie roept het Rijk op spoedig met maatregelen en middelen te komen.

Vergunningsplicht intern salderen

De uitspraken van de Raad van State op 18 december (Amercentrale/RENDAC) maken intern salderen - waarbij de stikstofuitstoot van een nieuwe activiteit wordt verrekend met eerder vergunde stikstofruimte - vergunningsplichtig. ‘Dit betekent dat voor elke wijziging van een project, waarbij intern salderen wordt toegepast, een vergunning moet worden aangevraagd’, aldus de uitleg van Drenthe.

De Greenpeace-uitspraak van 22 januari verplicht de Staat tot meer maatregelen om neerslag van stikstof op de natuur te beperken. ‘Ook deze uitspraak bevestigt de noodzaak van daling van de stikstof en herstel van de natuur’, constateert Drenthe.

Per direct

‘Het nieuwe beoordelingskader, dat intern salderen in de voortoets uitsluit, is per direct van toepassing’, meldt Drenthe. Elke vergunningaanvraag moet worden getoetst aan het zogenaamde additionaliteitsvereiste. ‘Dit houdt in dat stikstofruimte die vrijkomt door het beëindigen of aanpassen van een activiteit alleen mag worden ingezet voor een nieuwe activiteit als die ruimte niet nodig is voor het herstel van de natuur in Natura 2000-gebieden.’

Nagenoeg onmogelijk

Uit de natuurdoelanalyses (2022) blijkt dat de stikstofruimte in Drenthe volgens de provincie vrijwel altijd nodig is voor natuurherstel in kwetsbare gebieden. ‘Omdat er in Drenthe twaalf stikstofgevoelige Natura 2000-gebieden zijn. Dit maakt het nagenoeg onmogelijk om vrijgekomen stikstofruimte in te zetten voor nieuwe projecten.’

Gevolgen 190 aanvragen

In Drenthe heeft dit gevolgen voor 190 natuurvergunningaanvragen die momenteel in behandeling zijn en voor toekomstige vergunningprocedures. Daarvan is 92 procent afkomstig van boeren, de rest van de industrie. ‘De uitspraak heeft ook gevolgen voor projecten die tussen 1 januari 2020 en 1 januari 2025 met toepassing van intern salderen zijn gerealiseerd en waarvoor op grond van de oude regels geen natuurvergunning nodig was’, legt Drenthe verder uit. Voor deze gevallen geldt een overgangsregeling tot 1 januari 2030. ‘Vóór deze datum moet er alsnog een natuurvergunning zijn verkregen. Tot die tijd wordt er niet gehandhaafd.’

Voortoets kleine projecten

Voor kleinere projecten, zoals evenementen, biedt de voortoets mogelijk nog wel een oplossing. Als uit deze toets blijkt dat stikstofeffecten verwaarloosbaar zijn, is geen vergunning nodig. Ook hiervoor geldt dat intern salderen niet is toegestaan.

Pilot zeven PAS-melders

De provincie Drenthe kijkt ondertussen wat wel mogelijk is. De provincie verleent ontwerpvergunningen aan zeven PAS-melders op basis van een uitgebreide ecologische beoordeling. ‘Dit dient als pilot om te onderzoeken of deze aanpak juridisch houdbaar is’, meldt Drenthe. ‘Resultaten worden bepalend voor verdere toepassing, maar iedere aanvraag blijft individueel worden beoordeeld.’