Agractie overweegt juridische stappen voor PAS-melders: ‘Er is nog niet een begin van een structurele oplossing’

De minister moet PAS-melders voor 28 februari 2025 een oplossing bieden. Dan loopt namelijk de deadline van het legalisatieprogramma na drie jaar af. ‘Er is nog niet een begin van een structurele oplossing voor deze door de overheid veroorzaakte problematiek’, schrijft Van Zijtveld. ‘Hier en daar wordt op ad-hocbasis een oplossing gevonden, maar dat geldt niet voor het overgrote deel van de PAS melders, laat staan voor interimmers en andere bedrijven zonder geldige vergunning.’

Extern salderen niet mogelijk

De boerenorganisatie is van mening dat het Rijk en de provincies de afgelopen jaren nalatig zijn geweest. In het legalisatieprogramma staat dat stikstofruimte van diverse stoppersregelingen (de subsidie voor sanering varkenshouderijen (Srv), de Regeling provinciale aankoop veehouderijen nabij natuurgebieden (Rpav) en de Landelijke beëindigingsregeling veehouderijlocaties (Lbv)) kan worden ingezet voor PAS-melders.

Door een uitspraak van de Raad van State in 2021 is extern salderen vrijwel onmogelijk geworden. In veel provincies wordt dit ook niet meer gedaan. Dat dit niet meer gebeurt, heeft volgens Agractie met het onvoldoende borgen van additionaliteit te maken. Met de additionaliteit moeten provincies aantonen dat beschermde soorten in Natura 2000-gebieden er niet op achteruitgaan. Dit kan bijvoorbeeld door het instellen van maatregelen waarmee stikstof wordt gereduceerd.

Beheerplannen niet aangepast

Van Zijtveld constateert dat de borging van additionaliteit niet is gebeurd: ‘In de provinciale beheersplannen (die op basis van de Vogel- en Habitatrichtlijn en Wet Natuurbescherming verplicht zijn) is niet aangegeven hoeveel en welke maatregelen met betrekking tot stikstofdepositie nodig zijn om verslechtering van de natuur te voorkomen. Er is na deze uitspraak uit 2021 geen enkele provincie geweest die zijn beheersplannen hierop heeft aangepast, terwijl dit het enige en juiste middel is om de additionaliteit te borgen.’

De voorzitter trekt daarom haar conclusies: ‘De provincies hebben duidelijk nagelaten de beheersplannen aan te passen op additionaliteit, anderzijds heeft u als minister de provincies hier ook niet in voldoende mate toe aangezet.’ Het addionaliteitsprincipe kan legalisering via extern salderen dus in de weg staan. ‘En dan laten we het feit dat ook bedrijven buiten de landbouw azen op stikstofruimte nog maar buiten beschouwing.’

Rekenkundige ondergrens gaat niet helpen

De belangenbehartiger is benieuwd waar de minister op inzet en van mening dat het invoeren van een rekenkundige ondergrens van 1 mol weinig zin heeft. ‘Weet u dat nogal wat PAS-melders, door aanpassing van zowel de Kritische Depositie Waarden (KDW’s) als aanpassingen in Aerius, inmiddels boven de 1 mol zitten?’, vraagt Agratie aan Wiersma.

Voorstellen Agractie

Agractie pleit voor het loslaten van het sturen op de KDW’s. Er zou rechtstreeks moeten worden gestuurd op de Staat van instandhouding. Ook zouden er signifcantiestroken van 250 meter langs stikstofgevoelige Natura 2000-gebieden moeten worden aangewezen. Binnen de stroken is een passende beoordeling voor vergunningverlening nodig, daarbuiten dan niet meer.

Deze maatregelen sluiten volgens Agractie naadloos aan bij het hoofdlijnenakkoord. Hiervoor moeten wel de Omgevingswet en de Stikstofwet worden aangepast. ‘En niet over een tijdje, maar per direct. Wij realiseren ons terdege dat wetswijzigingen niet van vandaag op morgen zijn geregeld, maar ingezette wetswijzigingen bieden wel perspectief op legalisatie van PAS-melders en interimmers. Mochten er intussen verzoeken om handhaving komen, dan zal de rechter hier ongetwijfeld rekening mee houden’, aldus Van Zijtveld.

‘Gemor neemt toe’

Agractie maakt zich ondertussen grote zorgen over het beleid voor de PAS-melders. ‘Ondanks uw goede wil, worden er geen concrete maatregelen uitgevoerd die tijdig en afdoende zijn om de PAS-melders te legaliseren en die recht doen aan de afspraken zoals gemaakt in het hoofdlijnenakkoord. Wij constateren dat het gemor in onze achterban toeneemt en dat het vertrouwen in u afneemt. Doe iets! Anders zijn wij genoodzaakt dit via juridische procedures te moeten afdwingen’, besluit de voorzitter.

Lees hier de hele brief van Agractie aan de minister.