Een forse productiedaling en koorts kenmerken de huidige blauwtonguitbraak

De GD volgt van juni tot en met augustus twee rundveebedrijven en acht schapenbedrijven waar is gevaccineerd. Het beeld op beide melkveebedrijven is overeenkomstig: een forse melkproductiedaling en koorts zijn de belangrijkste verschijnselen.

Rode neuzen, speekselen en neusuitvloeiing

Ook rode neuzen, speekselen en neusuitvloeiing komen regelmatig voor. Het algemene beeld is dat de verschijnselen milder zijn dan vorig jaar. Tot op heden zag de GD op deze bedrijven nog geen ernstig zieke dieren en de hevige kreupelheid, die vorig jaar regelmatig voorkwam, is op deze bedrijven nog niet gesignaleerd. Tijdens de epidemie in 2023 waren de runderen gemiddeld 22 dagen ziek en werden zeer veel kreupele dieren waargenomen met hevige rode gezwollen kroonranden. Daarnaast werden laesies op de neus, in de bek en op de uier waargenomen. Op de bedrijven die dit jaar besmet raakten, knappen de dieren relatief snel op. Wel valt het de GD op dat ondanks het vaccineren er steeds weer nieuwe dieren besmet raken.

Veel kreupelheid op schapenbedrijven

Het klinische beeld op de schapenbedrijven dit jaar wijkt duidelijk af van het klinische beeld van vorig jaar. De verschillen tussen de bedrijven zijn groot. Het valt op dat op besmette bedrijven het aantal zieke dieren snel oploopt, soms tot meer dan de helft binnen twee weken tijd. Waarbij kreupelheid het meest geziene verschijnsel is. De karaktestieke beschading van de bek komt nauwelijks voor. Op de gevaccineerde bedrijven valt op dat de meeste dieren hun eetlust behouden en doorgaans na enkele dagen weer opknappen. Wel hangt de snelheid van het herstel af van de ernst van het ziektebeeld.

Sterftepercentage schapenbedrijven lager

In 2023 overleefde ongeveer 25 procent van de schapen een infectie: een kleine minderheid herstelde goed na gemiddeld 19 dagen ziekte. Vorig jaar stierf gemiddeld 4,5 procent van de geïnfecteerde koppels binnen de eerste week na infectie. De sterftepercentages op de dit jaar door de GD onderzochte schapenbedrijven liggen tot nu toe aanzienlijk lager.

De GD maakt direct de kanttekening dat er op de onderzochte schapenbedrijven meer speelt dan alleen een infectie door het blauwtongvirus. ‘Er zijn ook ernstige infecties met haemonchose (rode lebmaagwormziekte) vastgesteld, bij zowel jonge als volwassen dieren. Dieren met haemonchose kunnen symptomen vertonen die vergelijkbaar zijn met die van blauwtong.’ De GD ontvangt momenteel veel signalen over haemonchose, en adviseert houders alert te zijn op deze parasitaire aandoening.

Onderzoek sterftecijfers

Tevens onderzoekt de GD momenteel de sterftecijfers op schapenbedrijven in heel Nederland. Daarbij kijkt de GD naar de verschillen tussen de actuele sterfte, sterfte tijdens de blauwtongepidemie in 2023 en die tijdens blauwtongvrije jaren. Ook analyseert de GD het verschil in sterfte tussen geïnfecteerde en niet-geïnfecteerde bedrijven.

Melden verplicht

Blauwtong is een meldingsplichtige ziekte. Veehouders die een besmetting vermoeden zijn verplicht dit te melden bij de NVWA (045 546 31 88). De NVWA roep alle veehouders op dit ook echt te doen. De meldingen dragen bij aan het beter in kaart kunnen brengen van de verspreiding van het virus. De NVWA werkt dagelijks het aantal besmettingen bij, deze gegevens zijn terug te vinden op de site van de NVWA.